Doğurganlık oranındaki düşüşe karşı hükümetten aileyi güçlendirme adımı
Cumhurbaşkanlığı, 2025 yılını Aile Yılı ilan etmesinin ardından aile kurumunu güçlendirmeye ve doğurganlık hızını artırmaya yönelik somut adımlar atıyor. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü tarafından kamu kurumlarına gönderilen resmi yazıyla, kreş ve çocuk bakımevi hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve kapasitesinin artırılması talimatı verildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre doğurganlık oranı 2001 yılında 2,38 iken, 2024’te 1,48'e geriledi. Bu oran, nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10’un oldukça altında kalırken, ülkenin dinamik nüfus yapısının korunması için yeni teşvikler gündeme geldi.
Yayımlanan yazıda; özellikle personel sayısı yüksek olan ve 24 saat hizmet veren kamu kurumlarında (şehir hastaneleri, emniyet müdürlükleri, üniversiteler, adliyeler, bakanlık merkez teşkilatları gibi) ihtiyaç duyulan noktalarda 24 saat açık kreş ve çocuk bakımevlerinin kurulması gerektiğine dikkat çekildi.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü tarafından dağıtım yerlerine gönderilen yazıda şu ifadelere yer verildi, “Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre doğurganlık hızı 2001 yılında 2,38 çocuk iken, 2024 yılında 1,48 çocuk olarak gerçekleşmiştir. Bu durum, doğurganlık oranının nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10'un altında kaldığını göstermektedir. On İkinci Kalkınma Planında, milli ve manevi değerlerin taşıyıcısı olan ailenin her türlü zararlı eğilimden korunması, sağlıklı nesillerin yetişmesi, dinamik nüfus yapısının ve kalkınmanın istikrarlı bir biçimde sürdürülmesini teminen aile kurumunun güçlendirilmesi, doğurganlığın nüfusun yenilenme seviyesinin üzerinde tutulması ile çocuk bakım hizmetlerinin niteliği ve niceliği iyileştirilerek yaygınlaştırılması temel amaç olarak belirlenmiştir. Ailenin korunması ve güçlendirilmesine yönelik çalışmalara öncelik verilmesi amacıyla da 2025 yılı Sayın Cumhurbaşkanımızın tensipleri ile "Aile Yılı" ilan edilmiştir. Bu doğrultuda sağlıklı nesillerin yetişmesi, dinamik nüfus yapısının ve kalkınmanın istikrarlı bir biçimde sürdürülmesini teminen ülkemizin doğurganlık hızının artışına olumlu yönde katkı sağlanmasına yönelik teşvik edici uygulamalar hayata geçirilmektedir.
Bu kapsamda kamu kurum ve kuruluşları tarafından sağlanan kreş ve çocuk bakımevi hizmetinden personelin azami ölçüde faydalanabilmesi ve çalışan ailelerin mağduriyet yaşamaması amacıyla kurumların kreş ve çocuk bakımevlerinin kapasitelerinin artırılması ile yeni kreş ve çocuk bakimevlerinin faaliyete geçirilmesine yönelik çalışmalara önem verilmesi gerekmektedir. Ayrıca özellikle personel sayısının fazla olduğu ya da 7 gün 24 saat esasına göre çalışan kamu kurum ve kuruluşları bakımından (bakanlık merkez teşkilatları, üniversiteler, adliyeler, il emniyet müdürlükleri, şehir hastaneleri gibi) yeterli kapasitede ve gereken hallerde 24 saat hizmet verebilecek kreş ve çocuk bakımevi hizmeti sağlanması hususunda da gerekli özenin gösterilmesi beklenmektedir.
Bilindiği üzere 17 Mayıs 2024 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tasarruf Tedbirleri konulu ve 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanarak kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarınca kreş ve çocuk bakımevi hizmeti sağlanmasına yönelik arsa veya arazi satın alınmaması ya da kamulaştırılmaması, yeni inşaata başlanılmaması veya bu amaçla kiralama yapılmaması yönünde tedbirler alınmıştır. Yukarıda da belirtildiği üzere dinamik nüfus yapısının korunması ve çalışma hayatının doğurganlık hızı üzerindeki etkilerinin en aza indirilmesi amacıyla mezkûr Genelge uyarınca Cumhurbaşkanlığı iznine tabi bulunan kamu kurum ve kuruluşlarına, 21/12/2024 tarihli ve 7535 sayılı 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nun 8'inci maddesinin yedinci fıkrası hükmüne uyulmak kaydıyla kreş ve çocuk bakımevi hizmeti verilmesi amacıyla arsa veya arazi satın alınması ya da kamulaştırılması, yeni inşaata başlanılması veya bu amaçla kiralama yapılması hususunda izin verilmiştir. Söz konusu izin kapsamında yeni faaliyete geçirilecek kreş ve gündüz bakımevleri en geç faaliyete geçtiği ay sonuna kadar Cumhurbaşkanlığına bildirilecektir.
Bununla birlikte kreş ve çocuk bakımevi hizmetinin öncelikli olarak kurumların kendilerine ait binalarda verilmesi, kurumlara ait uygun yer bulunmaması halinde anılan hizmet için arsa veya arazi satın alınması ya da kamulaştırılması, yeni inşaata başlanılması veya kiralama yapılmasından önce bu amaçla kullanılacak Hazineye ait taşınmaz olup olmadığının tespit edilmesi ve yapılacak harcamalarda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasına dikkat edilerek azami tasarruf anlayışı içerisinde hareket edilmesi gerekmektedir.”
Bakmadan Geçme
