Uzman Doktor Bekir Tekelek, KKKA hastalığına karşı uyardı
Megapoint Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Uzman Doktor Bekir Tekelek, Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hakkında önemli bilgiler paylaştı. Tekelek, Ekonomi-X gazetesine verdiği röportajda, KKKA virüsünün Hyalomma cinsi keneler aracılığıyla bulaştığını ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguladı.
Doktor Tekelek, KKKA'nın insanlara genellikle kenelerin tutunmasıyla bulaştığını, bunun yanı sıra virüsü taşıyan hayvanların veya hastaların kan, doku ve vücut sıvılarına korunmasız temasla da geçebildiğini söyledi.
Ülkemizde özellikle İç Anadolu'nun kuzeyi, Orta ve Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu'da yaklaşık 30 ilin KKKA açısından yüksek risk altında olduğunu belirten Tekelek, bu bölgelerde bahar ve yaz aylarında vaka sayılarında artış gözlendiğine dikkat çekti.
Uzman Doktor Bekir Tekelek, açıklamasında şu ifadelere yer verdi, 'Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), Hyalomma cinsi keneler aracılığıyla bulaşan ve viral kaynaklı ciddi bir hastalıktır. Virüs, enfekte kenelerin insanlara tutunmasıyla ya da virüsü taşıyan hayvanların ve hastaların kan, doku ve vücut sıvılarına korunmasız temas yoluyla insana geçer. Hastalık ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ve baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi belirtilerle başlar. Ağır vakalarda ise kanamalar ve ölüm riski doğar.
Türkiye'de KKKA, özellikle İç Anadolu'nun kuzeyi, Orta ve Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu bölgelerinde yaygındır. Yaklaşık 30 ili kapsayan bu alanlarda, özellikle bahar ve yaz aylarında vaka sayılarında artış görülmektedir. Tokat, Sivas, Erzurum ve Gümüşhane en sık vaka bildirilen iller arasında yer alır. Tarım faaliyetlerinin artması ve kırsal hareketlilik, kenelerle karşılaşma riskini yükseltmektedir.
Bulaşma Yolları: Enfekte kenelerin doğrudan deriye tutunması, Kenelerin çıplak elle çıkarılması sırasında kene içeriği ile temas, Virüsü taşıyan hayvanların kan, doku ve salgılarıyla korunmasız temas, KKKA hastalarının kan ve vücut sıvılarıyla temas.
Klinik seyir
Kuluçka süresi genellikle 1-9 gün arasında değişir. Hastalık, yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, halsizlik, kas ve eklem ağrıları ile başlar. İlk haftada üşüme, titreme, boğaz ve göz ağrısı, ışığa hassasiyet gibi belirtiler görülür. Bazı hastalarda yanaklarda 'kelebek döküntüsü' ortaya çıkar. Kanamalı dönem, genellikle 2-3 gün sürer ve deri altı kanamalar, burun, diş eti ve iç organlarda kanamalarla seyreder. Karaciğer ve diğer organlarda hasar gelişebilir.
Tanı
Hastaların kanında trombosit sayısında düşme, lökosit azalma ve karaciğer enzimlerinde yükselme tipiktir. Kesin tanı için virüs RNA'sı veya özgül antikor testleri yapılır.
Tedavi
Spesifik bir antiviral tedavi olmamakla birlikte, hastalar yakından izlenmeli ve destekleyici tedavi uygulanmalıdır. Destek tedavi; trombosit ve kan ürünlerinin verilmesini, organ fonksiyonlarının takibini içerir. Ribavirin antiviral ilaç olarak önerilmekle birlikte etkinliği kesin değildir.
Korunma
Riskli bölgelere gidildiğinde açık renkli, vücudu örten giysiler tercih edilmeli, pantolon paçaları çorap içine sokulmalıdır. Keneler vücutta dikkatlice aranmalı, tutunan kene çıplak elle dokunmadan uygun malzemeyle çıkarılmalıdır. Kene çıkarılamıyorsa sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Keneler kesinlikle patlatılmamalı veya üzerine kimyasal madde dökülmemelidir; bu durum kenenin virüsünü doğrudan bulaştırmasına yol açabilir. Ayrıca, hastaların ve hayvanların kan ve vücut sıvılarıyla korunmasız temas önlenmelidir.
Keneye tutunan kişiler, 10 gün boyunca ateş, halsizlik, baş ağrısı, bulantı gibi belirtiler açısından kendilerini izlemeli; bu belirtilerden biri görülürse derhal sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.'
Son olarak, keneyle temas edenlerin 10 gün boyunca ateş, halsizlik, baş ağrısı gibi belirtiler açısından kendilerini takip etmeleri ve herhangi bir şüphe halinde derhal sağlık kuruluşuna başvurmaları gerektiğini hatırlattı.