Milli Parklar Kanunu'nda yeni dönem
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Milli Parklar Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunuldu. Teklif, doğa koruma, biyolojik çeşitlilik, avcılık faaliyetleri ve milli park yönetimi alanlarında önemli düzenlemeler içeriyor.
Kanun teklifiyle birlikte Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP), kamu tüzel kişiliğine sahip özel bütçeli bir bağlı kuruluş olarak yeniden yapılandırılacak. Bu değişiklikle birlikte, doğal alanların korunması, biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliği ve ekolojik dengenin sağlanmasına yönelik idari ve mali yetkiler doğrudan Genel Müdürlüğe devredilecek.
Biyolojik çeşitliliğin korunmasında yeni yetkiler
Teklifle, DKMP Genel Müdürlüğü’ne; biyolojik çeşitliliğin korunması, nesli tehlike altındaki türlerin izlenmesi, sulak alanların korunması ve doğal ekosistemlerin denetimi konularında doğrudan yetki verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, bu görevler kapsamında uygulanacak idari yaptırımlar da Genel Müdürlük tarafından yürütülecek.
Denetim faaliyetlerinde kullanılmak üzere Genel Müdürlük bütçesine ek ödenek ayrılacak, bu kapsamdaki davalar da doğrudan DKMP’ye karşı açılabilecek.
Planlama süreci genişliyor
Yeni düzenlemeyle, yalnızca milli parklar değil, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanları da aynı planlama sürecine dahil edilecek. Bu kapsamda, korunan alanların gelişme planları ve yönetim planları DKMP tarafından hazırlanacak veya hazırlatılacak. Planlara uygun yapılaşmalar ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı onayıyla yürürlüğe girecek.
Ayrıca, turizm yatırımlarına ilişkin planlarda Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün olumlu görüşü zorunlu hale getiriliyor.
Kamu yararı şartıyla özel sektöre 49 yıla kadar izin
Milli park ve tabiat parklarında kamu yararı bulunması koşuluyla turistik tesisler için gerçek veya tüzel kişilere izin verilebilecek. Bu izinler 49 yılı geçemeyecek, ancak Kültür ve Turizm Bakanlığınca başarılı işletme olarak belgelenen tesislerin intifa hakkı 99 yıla kadar uzatılabilecek. Süre bitiminde tüm tesisler eksiksiz biçimde DKMP’nin tasarrufuna geçecek.
Korunan alanlara hizmet veren zorunlu altyapı tesislerinden bedel alınmazken, ulaşım, enerji, su veya haberleşme altyapısı gibi projelere bedelli izin verilebilecek. Bu uygulamalar da Genel Müdürlük tarafından denetlenecek.
Koruma personeli ve alan kılavuzları tanımlanıyor
Teklifte “alan kılavuzu” ve “av ve doğa koruma memuru” kavramları ilk kez yasal tanıma kavuşuyor. Alan kılavuzları, korunan alanlarda ziyaretçi yönetiminde görev alacak, yöre halkı arasından seçilip eğitimini tamamlayan kişiler olacak. Av ve doğa koruma memurları ise ekosistem izleme, denetim ve yaban hayatı koruma görevlerini yürütecek.
Bu kapsamda, orman muhafaza memurlarıyla birlikte saha bekçileri de koruma hizmetlerinde aktif rol alacak. Eğitim, görev ve yetkilere ilişkin usul ve esaslar çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Döner sermaye ve yeni gelir modeli
Genel Müdürlüğe bağlı döner sermayeli işletmelerin kurulmasına imkan tanınırken, milli park alanlarından elde edilen gelirler bu işletmelere aktarılacak. Döner sermaye sermayesi, Cumhurbaşkanı kararıyla beş katına kadar artırılabilecek.
Ayrıca, milli park giriş ücretleri ve avcılıkla ilgili izin bedelleri de DKMP tarafından belirlenecek. Ücret ödemeden alana giriş yapanlara giriş bedelinin 14 katı kadar idari para cezası uygulanacak. Tahsil edilen cezaların yüzde 25’i DKMP’ye, yüzde 75’i genel bütçeye gelir kaydedilecek.
Avcılıkta yeni ceza düzeni
Kara Avcılığı Kanunu’nda da önemli değişiklikler yer alıyor. Buna göre, yasak bölgelerde avlananlara verilen cezalar ciddi oranda artırılıyor. Yasak bölgelerde avlananlara 10 bin liraya, Yaban hayatı koruma sahalarında avlananlara ise 15 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak. Avcılık belgesi olmadan avlananlara 10 bin lira, izin almadan avlananlara ise 5 bin lira ceza kesilecek. Aynı fiilin beş yıl içinde tekrarı halinde ceza üç katına çıkarılacak.
Avcılık belgesi iptal edilen kişilerin yasa dışı avcılığa yönelmemesi için belirli koşullarla yeniden belge alabilmelerine de imkan tanınıyor.
Turizm izinleri ve mülkiyet düzenlemeleri
Turizm yatırımlarına ilişkin işlemler 1 Ocak 2026’dan itibaren Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek. Daha önce Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yapılan sözleşmeler de aynı tarihten itibaren DKMP’ye devredilecek.
Ayrıca, milli park sınırları içindeki özel mülkiyet alanlarının kamulaştırılması gerektiğinde, bu işlemler Genel Müdürlük tarafından yürütülecek.
Doğayı koruyarak kullanmak
Kanun teklifinin genel gerekçesinde, düzenlemelerin temel amacının doğal kaynakların korunarak gelecek nesillere aktarılması olduğu vurgulanıyor. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne verilen yeni yetkilerle, Türkiye genelinde korunan alan yönetiminin daha etkin ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması hedefleniyor.
Detaylar için tıklayın.
Bakmadan Geçme
