Kahramanmaraş, tekstil ve sanayi deyince Türkiye’de akla ilk gelen şehirlerden biri. Fakat bu şehrin sanayi hikâyesinde son zamanlarda bir değişim göze çarpıyor. Kadın emeği…
Sanayide birçok farklı alanda sahip olduğu güçlü altyapı, şehri sadece bölgesel değil, ulusal düzeyde de stratejik bir aktör haline getirmiştir. Ancak bu sanayi potansiyelinin daha kapsayıcı ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşabilmesi noktasında, kadın emeğinin ve kadın girişimciliğinin sistematik olarak desteklenmesi önemlidir. Bu bağlamda “sanayide kadın eli” ve “kadın girişimciliği”, Kahramanmaraş’ın kalkınma vizyonunda artık merkezî bir yer edinmeye başlamıştır.
Kadınlar uzun yıllar boyunca sanayinin görünmeyen emekçileri olarak var oldular. Bugün ise tablo değişiyor. Kadın girişimciler, sadece üretimde değil; yönetimde, inovasyonda ve dönüşümde de söz sahibi olmaya başladı. Kadınlar bugün mühendislikten yöneticiliğe, Ar-Ge’den stratejik kararlara kadar her alanda var oluyor.
“Sanayide Kadın Eli” Projesi, bu değişimin en güçlü adımlarından biri olarak kadınları üretimin görünmeyen çarklarından çıkarıp, sanayide görünür olmasını hedefliyor. Aynı zamanda bu proje, bir istihdam politikasında ötesinde; kalkınmaya ve toplumsal dönüşüme atılmış stratejik bir adımdır.
Peki neden bu kadar önemli? Çünkü kadının emeğiyle güçlenen bir sanayi, sadece daha üretken değil, aynı zamanda daha kapsayıcı ve daha yenilikçidir. Dünya Bankası ve ILO verilerin de kadın istihdamının arttığı sektörlerde verimliliğin yükseldiği görülmüştür.
Ülkemize genel duruma baktığımızda, kadınlar özellikle giyim, kimya, otomotiv, elektrik-elektronik ve bilişim sektörlerinde öne çıkmaktadır. Orta yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatında da kadınların katkısı dikkat çekici biçimde artmış; 2024 yılı itibariyle bu alandaki kadınların ihracata katkısı 20 milyar dolara ulaşmış ve bu alanlarda kadın çalışanların oranı yüzde 46,7'ye ulaşmıştır.
Ülkemizde kadınların ihracattaki rolü yıllar içinde belirgin şekilde artmıştır. İhracat yapan bütün firmalardaki toplam çalışanların içerisindeki kadın çalışanların oranı 2024 yılında %29,1’e yükselmiştir. İhracata katkısı yaklaşık iki kat artarak 60,1 milyar dolara ulaşmış ve toplam ihracatın %23,6’sını oluşturmuştur.
Kahramanmaraş özelinde ise Ticaret Bakanlığı 2024 yılı verilerine göre Kahramanmaraş’ta kadınların ihracata katkısı 220 milyon dolar, toplam ihracattaki kadın çalışanların payı %16,08’dir.
Kahramanmaraş’ta ev tipi üretimden atölye üretimine kadar farklı düzeylerde katkı sunan kadınlar, edindikleri deneyim ve becerileri girişimciliğe dönüştürme konusunda son yıllarda önemli adımlar atmıştır. Kentte faaliyet gösteren kadın girişimciler; giyim, ev tekstili, yöresel ürünler, paketleme, gıda işleme gibi sanayiyle doğrudan ilişkili birçok alanda kendi markalarını yaratmakta ve istihdam olanakları sunmaktadır. Bu gelişme, yalnızca bireysel bir başarı değil, aynı zamanda yerel ekonominin dönüşümünü tetikleyen bir dinamiktir.
Kadın girişimcilerin sanayiye adım atmaları, çoğu zaman ciddi yapısal engellerle karşılaşmaktadır. Finansmana erişim, üretim tesisi kurma maliyetleri, sektörlerde söz sahibi olabilme güçlüğü Kahramanmaraşlı kadın girişimcilerin de aşması gereken ortak sorunlardır. Ancak buna rağmen, son yıllarda kentte gerek kamu kurumları gerekse sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen kadın odaklı projeler, bu engellerin aşılmasına katkı sağlamaktadır.
Bu kapsamda, kadın girişimciliğini desteklemeyi amaçlayan Kahramanmaraş Kadın İş Geliştirme Merkezi (KİGEM) projesi, kadınların üretime daha güçlü ve etkin bir şekilde katılmalarını kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) ve Kadın Girişimciler Kurulu iş birliğiyle hayata geçirilen bu proje kapsamında, girişimci ve üretici kadınların iş dünyasında daha aktif ve başarılı bireyler olmaları desteklenmektedir. KİGEM çatısı altında kadınlara teknik eğitimler sunulmakta, üretim alanlarına erişim imkanı sağlanmakta, girişimcilik yolunda mentorluk hizmeti ve kadın girişimciler arasında network desteği sunuluyor.
Kadın girişimciliğinin önünü açan bu adımlar, yerel ekonominin dinamizmini artırırken kadınların iş dünyasında potansiyellerini ortaya koymalarına olanak tanımaktadır.
Kadınlarımız zaten yıllardır evde, atölyede, küçük işletmelerde üretimin içindeydi. Şimdide üretmeye devam ediyor. Ama şimdi bu deneyim, daha profesyonel ve sistemli bir yapıya dönüşüyor. Kendi markalarını yaratan girişimciler ortaya çıkıyor. Kendi girişimcilik hikayelerinin başkahramanı oluyorlar.
Tüm kadınlara selamlar...
