Kaçamaz: Kaçak yapılara af getirilmesi imar barışı değil imar katliamıdır

Kahramanmaraş’taki teknik meslek örgütleri adına İl Koordinasyon Kurulu olarak açıklama yapan Mimarlar Odası Başkanı Mimar Yunus Emre Kaçamaz, Çevre, yüzde 70’i birinci derece deprem bölgesinde olan Türkiye’de 2018 yılındaki torba yasada belirtilen ve 30 Aralık 2019’a kadar esnetilen bütün kaçak yapıları yasal hale getiren imar affında 3 milyon 119 bin 947 binaya yapı kayıt belgesi verildiğini hatırlattı.

Aynı imar affının yeniden gündemde olduğunu ve 11 Ekim 2022 tarihinde TBMM Başkanlığı’na “İmar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” sunulduğunu dile getiren Başkan Kaçamaz, daha önceki yasanın kapsamının daha da genişletilerek 30 Temmuz 2022 tarihinden önce yapılmış tüm yapılara af getirilmek istendiğine dikkat çekti.

Türkiye’nin birinci derece deprem bölgesinde konuşlandığının unutulmaması gerektiğine de vurgu yapan Başkan Kaçamaz şöyle konuştu; “TMMOB KAHRAMANMARAŞ İL KOORDİNASYON KURULU olarak; hukuka saygılı vatandaşları cezalandıran, halkın can güvenliğini tehlikeye atan, tarihsel ve doğal alanları tahrip eden ve kentlerimizi yaşanmaz hale getiren yeni imar affının geri çekilmesi gerektiğini ve sürecin takipçisi olacağımızı, kamuoyuna saygı ile duyururuz.

Doğa olaylarını büyük bir afete dönüştürecek imar barışı uygulamasından vazgeçilmelidir

Yüzde yetmişi 1. Ve 2. Derece deprem bölgesinde yer alan ülkemizde Haziran 2018 tarihinde “İmar Barışı” adı ile yeni bir imar affı yürürlüğe girmiştir. Kaçak yapıların yıkılması ile büyük can kayıpları verdiğimiz 1999 Marmara depreminin ve 2011 Van depreminin acı hatıralarına rağmen imar affının ülkemizin gündemine yeniden girmiş olmasına üzülerek şahitlik ediyoruz

18 Mayıs 2018 tarihinde yayınlanan,7143 Sayılı Torba Yasa;  kıyı alanları, tarım arazileri, orman alanları, içme suyu havzaları ve tarihi, doğal, arkeolojik sit alanları üzerine inşa edilen bina ve tesisler dâhil olmak üzere, bütün kaçak yapıları yasal hale getirmektedir. Uygulamaya ilişkin “Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul Ve Esaslar” yayınlandıktan sonra 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış olan yapılarla alakalı başvuruların süresi 31 Ekim 2018 olarak düzenlenmiştir.  Toplam üç defa uzatılan başvuru süresi son olarak 30 Aralık 2019’a kadar esnetilmiştir.  

Kaçak yapı nerede olursa olsun afediliyor

Bu tarihe kadar toplam 3 milyon 119 bin 947 kaçak ve imara aykırı yapı için 26 milyar 151 milyon 389 bin 263 TL yapı kayıt belge bedeli alınarak yapı kullanma izni verilmiştir. Planlama, mimarlık ve mühendislik hizmetleri alınmamış, yapı güvenliği olmayan 3 milyondan fazla kaçak yapı için belge düzenlenmiştir. Bu belgeler düzenlenirken; yapıların dere yatağında olup olmadığına bakılmamış, kıyı alanları, tarım arazileri, orman alanları, içme suyu havzaları ve tarihi, doğal, arkeolojik sit alanları üzerine inşa edilip edilmedikleri göz ardı edilmiştir. 

Depreme dayanıklılık kişilerin sorumluluğuna bırakılmıştır

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yapı güvenliği olmadığı belgelenen yapıların depreme dayanıklılıklarının denetlenmediğini, sorumluluğun yapı sahiplerinde olduğunu belirtmiştir. 11 Ekim 2022 tarihinde TBMM Başkanlığı’na “İmar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” sunulmuştur. Teklif ile “Başvurularda olağanüstü yoğunluk yaşanması; Yasanın uygulama şartlarının vatandaşlar tarafından tam olarak anlaşılamaması; başvuru şartları nedeniyle belgeleri iptal edilenler hakkında uygulanan idari ve para cezalarının iptal edilmesi” nin amaçlandığı belirtilmektedir. Ancak İmar Kanununun Geçici 16.Maddesinde getirilen düzenleme incelendiğinde; yalnızca başvuru sürelerinin uzatılması ile yetinilmediği görülmekte; daha önce imar affı kapsamına alınan 31 Aralık 2017 tarihinden önce yapılmış İmar Kanununa ve ilgili mevzuata aykırı ve kaçak yapıların kapsamı genişletilerek 30 Temmuz 2022 tarihinden önce yapılmış tüm yapılara af getirilmektedir. 

Vatandaş mağdur mu, mağdur mu edilecek

“vatandaşların mağduriyeti” gerekçe gösterilerek gündeme getirilen “imar affı” ile kıyı alanları, tarım arazileri, orman alanları, içme suyu havzaları ve tarihi, doğal, arkeolojik sit alanları üzerine inşa edilen bina ve tesisler dâhil olmak üzere, bütün kaçak yapıların yasal hale getirilmesi söz konusudur.

 “İmar Barışı” uygulaması doğa olaylarını afete dönüştürerek pek çok insanın can kaybetmesine neden olacak bir felakete imkan sağlayacaktır. Topraklarının yüzde yetmişi birinci ve ikinci derece deprem bölgesi olan ülkemizin en önemli gündeminin deprem konusu olması gerekirken kaçak yapıların yasal hale geleceği yeni bir imar barışının gündemde olması oldukça üzücüdür.

TMMOB Kahramanmaraş İl Koordinasyon Kurulu olarak; hukuka saygılı vatandaşları cezalandıran, halkın can güvenliğini tehlikeye atan, tarihsel ve doğal alanları tahrip eden ve kentlerimizi yaşanmaz hale getiren yeni imar affının geri çekilmesi gerektiğini ve sürecin takipçisi olacağımızı, kamuoyuna saygı ile duyururuz.”